menu

Wat kun je doen om een burn-out te voorkomen?

Sophie Slippens

 

Een burn-out

Soms heb je van die periodes waarin het lijkt alsof er niet genoeg uren in een week zitten..

Je gaat even sporten, besteed tijd aan je gezin, maakt een (veel te) lange werkdag, verzorgt tussendoor het eten en wil ook graag nog even afspreken met familie en/of vrienden. Het idee is dat je ondertussen dan ook nog ontspant, op je gezondheid let, het huis aan kant hebt en genoeg slaapt. Probeer daar maar eens een balans in te vinden. Het is niet voor niets dat je steeds vaker hoort dat mensen last hebben van een burn-out. Je ziet het ook bij mensen om je heen: collega’s die bezwijken onder de werkdruk en een half jaar niet meer op het werk verschijnen om tot rust te komen. Of misschien herken je het wel bij jezelf: er ligt zoveel op je bordje dat je niet meer het gevoel hebt je eigen leven onder controle te hebben.

Wanneer heb je een burn-out?

Deze opeenstapeling van taken en verantwoordelijkheden kan leiden tot zoveel stress dat je lichaam hierop reageert door mentale- en fysieke klachten. Deze zijn niet per sé eenduidig en zijn daarnaast ook sterk afhankelijk van je karakter, maar komen vaak neer op de volgende ongemakken*:

  • Moeheid
  • Piekeren
  • Concentratieproblemen en/of vergeetachtigheid
  • Emotionele labiliteit; bijvoorbeeld je voelt je vaak ineens boos of verdrietig of onzeker
  • Prikkelbaarheid
  • Niet tegen drukte/herrie kunnen
  • Onrust/je gejaagd voelen
  • Lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, maagpijn, spierpijn
  • Slaapproblemen

Bron

Deze burn-out symptomen kunnen verschijnen na een langdurige periode van stress en spanning. Een burn-out is vaak werk gerelateerd, maar kan ook zeker voortkomen uit andere situaties die je leven erg beïnvloeden: een periode van geldzorgen, het verlenen van intensieve zorg aan een naaste of een te hoge studiedruk.

Waarom hebben steeds meer mensen last van een burn-out?

Aan het feit dat er steeds meer mensen last hebben van een burn-out liggen een aantal ontwikkelingen ten grondslag. Ten eerste komt de term ‘burn-out’ vaker voor, omdat deze nog relatief kortgeleden geïntroduceerd is. Mensen herkennen de symptomen en kunnen dit nu koppelen aan dit ziektebeeld, terwijl dit vroeger nog niet mogelijk was. Daarnaast leeft tegenwoordig ook sterker de drang om continue beschikbaar te zijn. Het gevoel altijd ‘aan’ te moeten staan en niets te mogen missen (de zogenaamde FOMO ‘Fear of Missing Out’) spelen hierbij een belangrijke rol. Bovendien leiden de flexibele werktijden, waardoor het lijkt alsof je je leven meer zelf kan indelen, maar dit in de praktijk vaak resulteert in de constante druk om bereikbaar te moeten zijn. Daar komt bovenop dat door de technologische ontwikkelingen het lastig is om daar nog aan te ontkomen.

Een andere verandering wat resulteert in meer burn-outs is de sociale cohesie in de maatschappij die is afgenomen de laatste jaren. Waar er bijvoorbeeld eerst nog vakbonden waren, zijn er nu veel mensen overgestapt naar flex-contracten. Hierdoor ben je als individu veel vatbaarder. De transitie naar individuele verantwoordelijk voor je eigen onderhoud zorgt voor een toenemende druk op mensen. Oftewel, nu er zoveel meer mogelijk is en de wereld aan je voeten ligt, wordt er ook steeds meer verwacht door je werkgever en omgeving. In je werk/studie/leven zoek je constante uitdaging en wil je voldoen aan deze verwachtingen. De gulden middenweg is echter lastig te vinden, waardoor de kans groter is om in een burn-out te belanden. Als individu kun je niet veel inbrengen tegen deze veranderingen, maar wel aan de manier hoe je met deze veranderingen omgaat.

Wie is verantwoordelijk voor de mentale- en fysieke toestand van een werknemer?

Als werkgever ben je verantwoordelijk voor je werknemer. Niet alleen voor het functioneren, maar ook voor de gezondheid van de werknemer.  Bovendien kunnen werknemers die het gevoel hebben alles onder controle te hebben, meer taken op zich nemen, beter omgaan met tegenslagen en zijn ze flexibeler. Dit leidt uiteindelijk tot betere resultaten en een duurzame inzet van de werknemer. Benadruk dus ook bij je werknemers dat ze hun vrije dagen en weekend niet voor niets hebben, dat die pauzewandeling goed is om je hoofd leeg te maken en je niet per se dat mailtje om 10 uur ’s avonds nog hoeft te versturen. Daarnaast is het belangrijk dat werknemers hun hersenen ook op andere manieren aan het werk zetten (bijvoorbeeld door iets creatiefs te doen, of een (video)spelletje te spelen voor je korte termijn beslissingen).

Kleine bijkomstigheid: Dit draagt ook bij aan het verlagen van het ziekteverzuim en scheelt daardoor bakken met geld.

Hoe voorkom ik zelf een burn-out?

Je kunt ook zelf stappen ondernemen om jezelf te beschermen tegen een burn-out.

  • Koppel je (te hoge) werkdruk terug aan je manager
    Zolang die het niet weet, kan je manager er ook niets aan veranderen. Niet alleen kun je dan samen kijken naar een oplossing maar ook de verwachtingen van elkaar blijven helder.
  • Praat met mensen in je omgeving over je vermoeidheid
    Het opkroppen versterkt de spanning juist meer. Erover praten stimuleert het bewust stilstaan bij je gemoedstoestand.
  • Bewaak je grenzen
    Hoe leuk je je baan ook vindt (wat natuurlijk positief is), je kunt niet alles doen. Geef het aan wanneer taken niet in je schema passen en delegeer taken wanneer je het te druk hebt. Heb er vertrouwen in dat anderen dit goed kunnen oppakken.
  • Deel je to-do list op in hapklare stukken
    Het is ontzettend vervelend om in je hoofd bezig te blijven met taken die nog niet zijn afgerond. Als je deze lijst af kan vinken zorgt dit sneller voor een voldaan gevoel.
  • Bepaal waar je energie uit haalt
    Het is heel slopend om taken op te pakken waar je tegenop ziet. Natuurlijk zitten er aan elke functie ook minder leuke kanten, maar hoe meer jij voor jezelf weet wat je aanspreekt en waar je gedreven van raakt, hoe makkelijker het is dit duidelijk te maken aan je collega’s en je eigen takenpakket in de hand houdt.
  • Werk niet stelselmatig over
    Je uren staan niet voor niets in je contract gespecificeerd. Als de taken niet af te ronden zijn binnen dit tijdsbestek, dan zal er van hogerhand meer vaart gemaakt moeten worden in het vinden van een ondersteuner. Daarnaast: zodra jij overuren maakt, zullen andere mensen ook verwachten dat zij overuren moeten maken. Zo lijkt het net alsof het erbij hoort en houd je op deze manier de cultuur van overwerken in stand.

Dit klinkt allemaal vrij logisch hè? Het belangrijkste is dat je bewust bent van het gevaar. Houd jezelf goed in de gaten en maak het bespreekbaar wanneer je tekenen van oververmoeidheid ziet bij jezelf en/of anderen. Blijf de balans in je werk zoeken. Een tijdelijke piek is niet erg, maar probeer dan toch snel weer die balans te vinden door andere zaken op een lager pitje te zetten. En druk zijn hoeft niet per se een negatieve connotatie te hebben. Het kan ook voor bevlogenheid en focus zorgen. Echter, wanneer je hierdoor niet toekomt aan ontspanning, het niet lukt om overzicht te houden en de taken op een rijtje te zetten, dan kan dit nadelige gevolgen hebben en dat is wat we willen voorkomen.


Kunnen we je helpen?

Wij nemen contact met je op